Ölüm gemisinde geri adım!

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, bünyesinde barındırdığı asbest miktarı nedeniyle uzmanlar tarafından 'ölüm gemisi' olarak adlandırılan Brezilya'ya ait nükleer uçak gemisi Nae Sao Paulo'nun sökümü için Türkiye'ye getirilmesinden vazgeçildiğini duyurdu.

‘Ölüm gemisi’ diye nitelenen nükleer uçak gemisi Nae Sao Paulo'nun söküm için Türkiye'ye getirilmesi geniş kesimlerce eleştirilmişti. Tepkilerin ardından bakanlık geri adım attı.

Konuyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, şu açıklamayı yaptı:

* “1- Brezilya Basel Sözleşmesi Yetkili Otoritesi IBAMA (Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitüsü) tarafından Bakanlığımıza yapılan “NAE Sao Paulo” isimli eski askeri uçak gemisinin ülkemize Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. $ti. tarafından sökülmek üzere ithal edilmesi için sunulan notifikasyon başvurusuna 30.05.2022 tarihinde karasularımıza girmeden denetim yapılması ve Bakanlığımız uzmanlarının gözetiminde söküm yapılması koşuluyla ŞARTLI ONAY verdik.

2- Sürecin başından bu yana, tarafı olduğumuz Basel Sözleşmesi gereğince yükümlülüklerimiz ve uluslararası hukuktan doğan haklarımızı ifade ettik, tehlikeli herhangi bir olumsuzluğun olması durumunda, gemiyi hiçbir tereddüte yol açmadan kabul etmeyeceğimizi ve ülkemiz karasularına girmeden geri göndereceğimizi defaatle paylaştık.

3- Gemiyle ilgili Brezilya Federal Bölge Mahkemesinin ihtiyati tedbir kararı alması üzerine, verdiğimiz şartlı onayın yerine getirilmesi amacıyla 09.08.2022 tarihli yazımızla Brezilya Yetkili Otoritesi IBAMA’ya ve Sök Denizcilik ve Tic. Ltd. Şti. firmasına mahkeme kararlarının ve geminin ülkemize gelmeden önce yeniden hazırlanmış Tehlikeli Madde Envanter Raporunun tarafımıza sunulmasını istedik.

“GEMİNİN TÜRK KARASULARINA GİRMESİNE İZİN VERİLMEYECEK”

4- Gelinen noktada; Uluslararası bağımsız denetim kuruluşları ve Bakanlığımız denetim ekipleri gözetiminde notifikasyon şartında yer almasına rağmen ikinci bir denetim sürecinin işletilmemesi tekrar istenen asbest ve diğer tehlikeli maddelerin bulunduğu yerlerin gemi planı üzerinde gösterilerek ve numune alınan noktaların fotoğraflanarak hazırlanması gereken ‘Tehlikeli Madde Envanter Raporunun’ Bakanlığımıza sunulmaması nedeniyle; “NAE Sao Paulo” isimli gemi için verilmiş olan şartlı notifikasyon onayının iptal edilmesine karar verilmiştir. Bu karar doğrultusunda, geminin Türk karasularına girmesine izin verilmeyecektir.

Biz bugüne kadar söküm işlemleri için ülkemize gelen her gemide mevzuata uygun olarak hep uluslararası hukukun gereğini yaptık. Sadece NAE Sao Paulo gemisinde değil, tüm gemilerde de sürecin her aşamasını yakından takip ettik; çevremize, insanımıza zarar verecek hiçbir adıma izin vermedik. Milletimiz müsterih olsun. Bundan sonra da izin vermeyiz.”

CHP’DEN AÇIKLAMA: BAŞINDAN BERİ SÖYLEDİĞİMİZ NOKTAYA GELDİLER

CHP Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç, bakanın açıklamasıyla ilgili “Söküm için Brezilya'dan getirilen asbestli gemiyle ilgili alınan karar doğru olmuştur. Başından beri söylediğimiz noktaya gelmişlerdir. Gündoğdu meydanındaki eylemde geldiği gibi gider demiştim. Gelmeden yolda dönüyor. Başta İzmirliler olmak üzere destek verenlere teşekkürler” ifadelerini kullandı.

Asbestli gemi hakkında suç duyurusunda bulunan CHP Gençlik Kolları ise, “Direndik, kazandık” mesajını paylaştı.

TTB: ÖRGÜTLÜ MÜCADELE KAZANDIRDI

Geminin Türkiye’ye getireceği halk sağlığı sorunu için iktidara defalarca uyarılarda bulunan Türk Tabipleri Birliği (TTB) de “Örgütlü mücadele kazandırdı; São Paulo uçak gemisinin Türkiye gelişi için verilen notifikasyon onayı iptal edildi. Emeğimize, kentlerimize, doğamıza; sağlık ve yaşam hakkımıza sahip çıkmayı sürdüreceğiz. Sağlıklı bir gelecek ellerimizde!” açıklamasında bulundu.

İZMİR'DE ÇİFTE BAYRAM

Gelişmenin ardından yaptığı açıklamada İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, bunun Büyük Taaruz'un 100. yıl dönümünde yaşanmasına dikkat çekerek, “Bugün İzmir'in çifte bayramı kutlu olsun. Büyük Taarruz’un 100. Yılı ve ölüm gemisinin geri gönderilişi, bugün 26 Ağustos'ta gerçekleşti. Zehir yüklü, asbestli gemi NAE Sao Paulo’nun Aliağa'ya gelişine itiraz etmiş, İzmir dünyanın çöplüğü değildir, olmayacak demiştik” ifadelerini kullandı.

İZMİR'DE TEK YÜREK OLDULAR, BAKANLIĞA DAVA AÇTILAR

İzmir'deki meslek odaları, sendikalar, barolar, sivil toplum kuruluşları ve yurttaşlar tek yürek olarak zehir yüklü dev gemiye karşı yargıya başvuruda bulunmuştu.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İzmir Büyükşehir Belediyesi, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, İzmir Tabip Odası, İzmir Barosu, Türkiye Barolar Birliği, EGEÇEP Derneği ve bir grup yurttaş İzmir Bölge Adliye Mahkemesi'nde Brezilya'ya ait Sao Paulo gemisinin Aliağa'da sökümü işleminde yürütmenin durdurulması talebiyle dava açtı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na karşı açılan davanın 34 sayfalık dilekçesinde söküm işleminin Anayasa, Türk Ceza Kanunu, Çevre Kanunu, Radyasyon Güvenliği Kanunu, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Basel Sözleşmesi, İzmir Protokolü, Rio Bildirgesi ve diğer uluslararası antlaşmalara aykırılığı vurgulandı.

Gemideki asbest, madeni yağlar, arsenik, kurşun, krom, bakır, çinko, civa, nikel ve kadminyum gibi ağır metallerin ve radyoaktif kirliliğin toplum ve çevre sağlığına olumsuz etkilerinin altının çizildiği dilekçede, “Yaşam hakkına yönelik tehlikenin büyüklüğü ve sürecin geri döndürülemezliği de dikkate alınarak idarenin savunması alınmaksızın işlemin yürütmesinin durdurulmasına ve davanın esasına ilişkin işlemlerin daha sonra tamamlanmasına karar verilmelidir” ifadelerine yer verildi.

SOYER, “SON NEFESİME KADAR MÜCADELE EDECEĞİM, GELDİĞİ GİBİ GERİ GÖNDERECEĞİZ” DEMİŞTİ

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer de asbestli gemiye karşı bireysel olarak başvuru yapmıştı.

Dava başvurusu öncesinde yurttaşlar, meslek odaları, sendikalar, barolar ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımıyla yapılan İzmir Bölge Adliyesi önündeki basın açıklamasında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, gemi için “Geldiği gibi göndereceğiz” demişti.

Soyer, “Ben İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı olarak söz veriyorum. Son nefesime kadar İzmir'in ağacını, denizini, Aliağa'sını korumak için canla başla çalışacağım. O gemiyi hep birlikte buradan geldiği gibi geri göndereceğiz” ifadelerini kullanmıştı.

DGD-SEN: KAMUOYU BASKISI İLE SÖKÜM İŞLEMİ DURDU

Geminin İzmir’e getirilmemesi için iktidara sık sık çağrılarda bulunan Depo, Liman, Tersane ve Deniz İşçileri Sendikası (DGD-SEN) da bir açıklama yaparak, “Bakanlığın açıklamasına göre Nae Sao Paulo gemisinin Türkiye’ye gelişine izin verilmeyeceği belirtiliyor. Bakanlık kamuoyu baskısı ile geminin Aliağa’da söküm işlemini durdurdu. Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı’nın geçmiş pratikleri ortadadır. Gözümüz, kulağımız Aliağa’dadır! Sadece Nae Sao Paulo gemisi değil tüm gemilerin denetlenmesi ve işci sağlığı ve güvenliği ile halk sağlığını esas alan koşullara göre söküm işlemlerinin yapılması için mücadelemiz devam edecek. Bu daha başlangıç mücadeleye devam!” ifadelerine yer verdi.

BREZİLYA YARGISI DA ‘DUR’ DEMİŞTİ

Brezilya Yüksek Mahkemesi söküm için Aliağa'ya doğru yola çıkan asbestli gemiye dur demişti.

KAYNAK. SÖZCÜ.COM